Devir Teslim (İade Amaçlı) İşlemleri
İade Amaçlı Devir Teslim Nedir?
İade amaçlı devir teslim formu, iş değişikliğinin ve iş akdinin sona ermesinin önemli bir tamamlayıcı adımıdır.
Zira, üzerinde işyerine ait araç-gereç, kimlik, para, belge gibi şeyler bulunan çalışanın, işten ayrılmadan evvel bunları işverene geri vermiş olması gerekir. Geri vermiyor/veremiyor ise ve bu zimmetlerin işveren için özel veya objektif anlamda maddi bir değeri var ise bunu tazmin etmesi, bunları kullanırken verdiği zararlar var ise gidermesi, eğer bunların hiçbirini yerine getirmiyor ise, varsa işçinin sona ermeye dayalı alacaklarından bu kalemlerin (iş akdi sona ermiş ise hapis hakkı kapsamında) tutulması ve sonrasında çalışan ile yapılacak mutabakat kapsamında mahsup edilmesi gerekecektir.
Hatta öyle ki, bu zimmetlerin değerinin yüksek olması nedeniyle eğer işçi alacaklarından bu tazminat karşılanamaz ise bu takdirde çalışana karşı alacak/tazminat davası açmak gerekebilecektir.
Devir Teslim İşlemleri Nasıl Yapılır? (İade Amaçlı)
Bu prosedür, iş ilişkisi sona ermeden de uygulanabilir. Örneğin görev değişikliği, işyeri uygulaması değişikliği veya aynı işverene bağlı işyeri değişikliği gibi hallerde çalışan üzerindeki zimmetlerin iade alınması gerekebilir.
1. İade amaçlı devir teslim formu düzenleyeceğiniz eşyanın tespiti bakımından, işe başlarken veya işin devamı sırasındaki teslimlerde düzenlemiş olduğunuz teslim amaçlı zimmet formunu/formlarını kontrol ediniz.
2. İade amaçlı devir teslim formu konusu eşyaları tespit ettikten sonra eksiksiz bir şekilde forma yazınız. (Örnek Zimmet Geri Alma Tutanağı-İade Amaçlı Devir Teslim Formu)
3. Zimmet konusu eşyadan birden fazla kişi yararlanmakta ise, iade işleminden tüm ilgili çalışanların haberdar olmasına dikkat ediniz ve ortak kullanımın ilgili açısından sona erdiği bilgisini veriniz. Örneğin bir otomobil, üç kişiye işyeri servisi için zimmetlenmiş ise iadeden diğer iki kişinin de haberdar olması gerekir.
4. İade amaçlı devir teslim formuna çalışanın imzası alınmalı, hatta eşyanın kontrol, sayım ve niteliklerinin tespiti tanık yanında yapılmalı, form bir tanık huzurunda imzalatılmalıdır. Bu aslında bir tür tutanak işlemi olduğu için tutanak prosedüründen yararlanabilirsiniz. (Ref. Tutanak Düzenleme Prosedürü) Birden çok kişinin zimmeti sözkonusu ise bu tutanağın ilgili tüm çalışanların imzasını, gerekli ise beyanını taşıması şarttır.
5. Zimmetli eşyada bir sorun, eksiklik olması halinde durum tutanağa bağlanmalı, tutanak tanık huzurunda imzalatılmalıdır. Sorunlu iade için gerekli işlem olarak ne düşünülüyor ise o prosedür işletilmelidir. İş akdi devam ediyor ise savunma prosedürü ve disiplin prosedürü, iş akdi sona ermiş ise sorunlu iadenin maddi değeri tespit ettirilerek çalışanın sona ermeye bağlı hak edişlerinden mahsuben zararın tazmini yolu seçilmelidir. Şartları oluşmuş ise hapis hakkı da usulüne uygun olarak kullanılabilir. (Ref. Savunma Prosedürü, Disiplin Prosedürü, Çalışanın İşyerine Verdiği Zararlar Prosedürü)
Mevzuat
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu :
Geri verme yükümlülüğü
Madde 443 - Sözleşmenin sona ermesi durumunda, taraflardan her biri, diğerinden veya üçüncü bir kişiden diğerinin hesabına, hizmetle ilişkili olarak almış olduğu şeyleri geri vermekle yükümlüdür.
İşçi, özellikle motorlu taşıtları ve trafik izin belgelerini, alacaklarından fazla olduğu ölçüde ücret ve masraf avanslarını geri vermekle yükümlüdür.
Tarafların hapis hakları saklıdır.