Avans Uygulaması Prosedürü
İşyerinde Avans Uygulaması Nedir?
Avans verme uygulaması işverenin takdirinde olan ve işçi maaşlarının finansman ve planlaması ile işçinin verimi arasındaki dengeyi gözeterek oluşan, İş Kanununda ayrıca bir yasal düzenleme yapılmamış olan bir alan olmasına rağmen, hangi ilişkilerde avans olamayacağı, ne zaman zorunlu avans verilmesi gerektiği gibi bir kaç düzenlemeye rastlanmaktadır.
Personele iş akdi çerçevesinde gelecekteki ücretlerine mahsuben verilen avanslar doğal olarak bir ücrettir. Dolayısıyla ay içinde verilen ve ay sonunda personelin maaşından mahsup edilmek suretiyle kalan ücret bakiyesinin ücret olarak ödenmesi gerekir. Kural olarak da maaş avanslarının her ay ödenen maaştan ve ödendiği ay mahsup edilmesi gerekir. Aksi uygulamalar da mümkün olmakla birlikte takip zorlukları sebebiyle tercih edilmemektedir.
Avans uygulamalarında eşitlik ve iyi niyet esaslarını korumanız şarttır.
Borç vermek ile bireysel avans vermek aynıymış gibi düşünülse de aynı değildir. Avans çalışana hakkı olan(çalışması karşılığı hakettiği paranın verilmesidir) bununla birlikte borç vermek kurumunda ise çalışanın işverende tahakkuk etmiş bir alacağı olmadan bir paranın çalışana verilmesi söz konusudur. Avansın iadesi gerekmez, ne var ki borç olarak verilen paranın çalışan tarafından işverene geri ödenmesi gerekir. Çalışılmayan dönem için verilen avansların borç verme ile karıştırılabileceğini hatırlayarak yapacağınız avans ödemelerinin ödeneceği gün ve maaşın ne kadarlık bir tutarının avans olacağına dair vereceğiniz işletme kararında bu hususları gözetmenizde fayda vardır. Örneğin takip eden ayın 5.günü maaş ödüyor iseniz ve avansı da ayın 20. günü ödüyor iseniz ücret ödeme dönemini ikiye bölüyorsunuz demektir. Bu takdirde ödenecek ücret avansının toplam ücrete oranının %30-35 gibi oranlarda kalmasında fayda vardır. Eğer %60 oranında avans ödeyecek olur iseniz çalışılmayan günler için de avans vermiş olacağını unutmayınız.
İşyerinde Avans Uygulaması Nasıl Yapılır?
1. Avans uygulamasını bireysel değil topluca uygulamak sağlıklı ve kurumsal bir uygulama bakımından bir işletmesel karar gerektirir. Bu nedenle öncelikle öncelikle konuyu kapsayan ve uygulama özelliklerini gösteren bir işletmesel karar alınır. Bireysel avans bakımından işletmesel karar almak gerekli değildir. (Çalışanın yazılı talebi +İşverenin onayı) şeklinde bir uygulama tercih edilebilir ki yeterli de olacaktır.
2. Eğer, avans uygulaması genel ise ilan yoluyla çalışanların konuyla ilgili bilgilenmesi sağlanır.
3. Avans ödeme günü olarak kararlaştırılmış olan günde ücret ödemesi gibi aynı banka hesabına ve fakat maaş avansı ödemesi açıklamasıyla ödeme bankadan yapılır.(ref. Normal ücret ödemesi prosedürü)
4. Ay sonunda avans mahsubunu içerecek şekilde ücret prosedürü uygulanır. Sağlıklı ve kurumsal bir uygulamada avans ödemelerinin bordroda gösterilmesi gerektiğini unutmayınız.
Avans Uygulaması Prosedürü
Mevzuat
1- 4857 sayılı İş Kanunu :
Ücret hesap pusulası
Madde 37 - İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.
Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.
Bu işlemler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
Yıllık izin ücreti
Madde 57 - İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.
Bu ücretin hesabında 50 nci madde hükmü uygulanır.
Günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmayıp da akort, komisyon ücreti, kâra katılma ve yüzde usulü ücret gibi belirli olmayan süre ve tutar üzerinden ücret alan işçinin izin süresi için verilecek ücret, son bir yıllık süre içinde kazandığı ücretin fiili olarak çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama üzerinden hesaplanır.
Ancak, son bir yıl içinde işçi ücretine zam yapıldığı takdirde, izin ücreti işçinin izine çıktığı ayın başı ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde bu ücret, yüzdelerden toplanan para dışında işveren tarafından ödenir.