İlk İşe Giriş İşlemleri


NEDİR?


İlk İşe Giriş İşlemleri Nedir? Nelere Dikkat Edilmelidir?

İlk işe giriş işlemlerinde önemli olan evrakları eksiksiz alıp, işlemleri sırasıyla gerçekleştirmektedir. 

Sıralama bazı konular bakımından özellikle önem taşımaktadır. Bu nedenle  verilen sıralama, hatalı ve yaptırım doğuran veya iş ilişkisinin  doğru bir adımla başlamasına engel olan bir usul izlenebilmesi adına  özenli olarak oluşturulmuştur. 

Tam  zamanlı çalışma usulüyle işe alınan veya çalışmakta olduğu çalışma ilişkisi türünden tam zamanlı iş akdiyle çalışma usulüne geçecek personelin işe girişinde veya çalışma ilişkisi türünün tam zamanlı çalışmaya dönüştürülmesinde, Kısmi süreli çalışma usulüyle işe alınan veya çalışmakta olduğu çalışma ilişkisi türünün kısmi süreli iş akdiyle çalışmaya dönüştürülmesinde uygulama adımlarının sırasıyla izlenmesi gerekmektedir.

Konuyla ilgili risklerinizi okumanız faydalı olacaktır.  Bakınız Özlük Dosyası Riskler. 

Askıya Alınmış İş Akdinde İşe Devam Şeklindeki İşe Giriş İşlemlerinde İş akdinin askıya alma muhtelif sebeplerden dolayı gerçekleşmiş olabilir.  Bu nedenle hangi sebeple askıya  almanın gerçekleştiğinin bir önemi olmasa da, her işlemde askıya almanın belli bir süre devam edip, sona erdiği tarihten itibaren iş akdinin yeniden devam edeceği tabiidir. 

Bu nedenle, askıya alma işlemini uygulamaya başlarken askının sona erme tarihini ajandanıza işlemenizde ve askı süresi sona ermeden evvel  "....tarihinde askı süreniz sona erecektir, ...tarihinde ....evraklarla birlikte  işyerimizde olmanız ve işbaşı yapmanız gerekmektedir" şeklinde bir işe davet bildirimi göndermek faydalı olacaktır. 

Aslı süresi sona erdikten sonra gerekli özlük dosyası evrakını tamamlatarak işe başlatmanızda veya bu konuda çalışana bir süre verip, tamamlamadığı takdirde disiplin işlemi uygulamanızda fayda vardır. 

Bu uyarıya rağmen gelmeyen ve işbaşı  yapmayan personel hakkında savunma+ devamsızlık sebebiyle haklı ve ihbarsız olarak iş akdi  feshi prosedürünü uygulamanızda bir sakınca olmayacaktır.

Çalışma İlişkisi Türlerine Göre İşe Giriş Uygulamaları Özellikleri

Tam Zamanlı Çalışma İlişkisi ve Özellik Arz Eden Hususlar

Tam zamanlı çalışma, kısmi süreli olmayan,  haftalık çalışma süresinin tam süreli(45 saat veya işveren daha az belirlemiş ise o kadar süre örneğin 42 saat-38 saat gibi) olarak belirlendiği ve çalışıldığı çalışma ilişkisi şeklidir. Haftalık çalışma süresinin haftanın günlerine nasıl dağıtıldığının bir önemi bulunmamaktadır. Denkleştirme usulü kurallarına uygun olmak kaydıyla çalışma şeklinin denkleştirme şeklinde gerçekleşmesi de sözleşmenin tam süreli olması özelliğini değiştirmez. 

Kısmi Zamanlı Çalışma İlişkisi ve Özellik Arz Eden Hususlar

İşçinin normal haftalık çalışma sü­resinin tam süreli çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az olarak belirlendiği iş sözleşmesi “kısmî süreli iş sözleşmesi” dir.

Kısmi süreli iş sözleşmesi esnek çalışma şekillerinden en yaygın kullanılanıdır. 

Bilindiği gibi çalışma süresi aynı yasanın 63. maddesinde haftada en çok 45 saattir. Kısmi süreli iş akdinde  esas alınacak haftalık normal çalışma süresi, tam süreli iş sözleşme­si ile çalışan emsal işçiye göre belirlenecektir. Buna göre o işkolunda emsal bir işçinin ortalama haftalık çalışma süresi haftalık 45 saati aşmamak şartıyla belirlenmeli ve bunun önemli öl­çüde azaltılmış olup olmadığına bakılmalıdır.

İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6. maddesinde, “İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmî süreli çalışmadır” denilmiştir. Bu durumda emsal işçiye göre 45 saat olarak belirlenen normal çalışma­nın taraflarca 30 saat ve daha altında kararlaştırılması halinde, kısmî süreli iş söz­leşmesinin varlığından söz edilir.

Kısmî süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçinin ücreti ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süre ile orantılı olarak ödenir.

Kısmî süreli hizmet akdiyle çalışan işçiye, ayrımı haklı kılan bir neden bulun­madıkça salt bu nedenle farklı bir işlem yapılamaz, eşit davranma borcuna ay­kırı davranılamaz.

Elli Yaş Üstü İşçi Çalıştırmada Özellik Arz Eden Hususlar 

50 yaş üstü işçinin çalıştırılmasında sadece bazı özlük hakları bakımından (yıllık izin süresi) fark vardır.

Bunun dışında yasal açıdan ve prosedürel manada  başkaca bir özellik olmadığını  eşitlik ilkesinin  cinsiyet bakımından eşitliği de kapsadığı, aynı işyerinde çalşan kadın işçiler ile erkek işçiler arasından cinsiyet sebepli  herhangi bir ayrım yapılmasına olanak tanımadığını hatırlamak gerekir. 

Zira, belli bir yaşa gelmiş kişilerin artık kıdemleri ne olur ise olsun yıllık belli günlere ulaşan (20 işgününün altında olamaz) izinleri kullanmaları gerektiğinin, buna bedenen ve ruhen ihtiyaçları olduğunu kabul etmek gerekmektedir.

Devamını Gör
NASIL YAPILIR?


İlk İşe Giriş İşlemleri Nasıl Yapılır?

Bu prosedür her türlü personelin ilk kez işe alınmasında uygulanır. Prosedür iş başvurusu sonrası ve işe kabul aşamasından sonraki işlemleri göstermekte ve eczacıyı işlemi doğru tamamlamak konusunda yönlendirmektedir.

Uygulama Adımları:

Personelin özlük dosyasında bulunmak üzere işe başlatma öncesi elde edilmesi gereken aşağıda belirtilen evrakın tamamlanması sağlanarak bu adımlara uygun olarak işe giriş işlemleri tamamlanmalıdır.

1.  Personelin iş Talep/Başvuru Formu nu kendisinin doldurulmasını sağlayarak mutlaka imzalatınız.

2.  İşe Giriş Özlük Dosyası Kontrol Listesi ndeki yer alan evrakı personelden isteyiniz ve işe başlamadan evvel tüm evrakın tamamlanması gerektiğini hatırlatınız.

3.  İşyerinde hazırlanacak olan personelin görev ve pozisyonuna uygun iş sözleşmesi ni hazırlayınız, sözleşmenin aday ve işyeri yetkilisi tarafından imzalanmasını sağlayınız. Uygun iş sözleşmesi örneğini örnekler arasından seçebilirsiniz.

4.  İşyerince düzenlenmiş işyeri yönetmeliği ni personele imzalatınız.

5.  İşyerince düzenlenmiş devir teslim zimmet tutanağı nı personele imzalatınız. Devir Teslim (Zimmet) İşlemleri Prosedürünü izleyiniz.

6.  İşyerince düzenlenmiş ücretin temlik edilmeyeceğine dair taahhütname yi personele imzalatınız. (yoksa bir sonraki adıma geçiniz)

7.  İşyeri aracı zimmetlenen ve/veya şirket aracı kullanıcısı ise işyeri araç kullanım talimatı nı personele imzalatınız.

8.  Personelin görevi ile ilgili görev tanımını personele imzalatınız. İmzalatmak istediğiniz ve oluşturacağınız görev tanımı için örneklerden yararlanınız.

9.  Sözleşmenin imzalanmasından sonra işyerince düzenlenen SGK işe giriş bildirgesi düzenleyerek ve personel işe başlamadan önceki bir tarihte SGK’ya bildirim yapınız.

10.  Personelin işe başlatma sonrası gerekli bilgilendirmeleri ve eğitimlerin tamamlanmasını sağlayarak, oryantasyon eğitimi aldığını belirten belgeler i doldurup ve imzalatınız.

11.  İş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesini sağlayınız ve eğitim evrakı nı imzalatınız.

12. İşe girişte aldığınız, imzalattığınız, personele verdiğiniz her türlü evrakın imzalı asıllarını özlük dosyasına mutlaka takınız.

Askıya Alınmış İş Akdinde İşe Devam Şeklindeki İşe Giriş İşlemleri Prosedürü

Bu prosedür iş akdi askıya alınan işçinin iş akdinin askıya alınmasına neden olan durumun sona ermesi sonrasında eczacı tarafından yapılacak olan işlemleri göstermektedir.

Uygulama Adımları:

1.  İş akdinin askıya alınmasına dair nedenin sona erdiğinin tespiti ile işe alma prosedürü başlatılır.

2.  Personelin işe yeniden başlama iradesinin bildirilip bildirmediği kontrol edilmelidir. Eğer işe alınma yönündeki iradesini bildirmediyse, işe başlamama halinde bu durum istifa sayılacak olmakla birlikte daha evvel kıdem tazminatını alıp almamasına göre seçenekli işlem yapılacaktır. Askıya almadan evvel kıdem tazminatı ödenmiş ise herhangi bir işlem yapılmasına gerek yoktur da denilebilir. Eğer ödenmediyse 10 yıllık süre içinde kıdem tazminatının tahsili amacı ile yargı yoluna başvurabileceği unutulmamalıdır. Dolayısıyla makul süre beklendikten sonra (ancak bizim tercihimiz askı süresi sona ermeden ve "...tarihinde işbaşı yapmanız gerekmektedir" şeklinde) işçiye devamsızlık prosedürünü işleterek işe davete icap etmemesi (cevap vermemesi) halinde istifa etmiş saymakta ve bu evrakı özlük dosyasında saklamakta fayda vardır.

3.  Personelden özlük dosyası evraklarından özellikle sağlık, sabıka, adres, medeni durum  belgelerini, verilecek makul bir süre içinde, yenilemesi halinde  hemen işe başlatılacağı, aksi  halde- belirtilen günde haklı bir mazereti olmaksızın işbaşı yapmaması halinde- istifa etmiş sayılacağı yazı ile tebliğ edilmelidir. (Ref. İşin Düzenlenmesine Yönelik Şahsi Bildirimler ÖrneklerAskı Süresi Sona Eren İşçi İşe Davet örneği)

4.  (Askı süresi içinde değişiklik olmuş ise) İşyerince düzenlenmiş işyeri yönetmeliği ni personele imzalatınız.

5.  İşyerince düzenlenmiş devir teslim zimmet tutanağı nı personele imzalatınız. Hemen aşağıdaki Devir Teslim (Zimmet) İşlemleri Prosedürünü izleyiniz.

6.  (Askı süresi içinde değişiklik olmuş ise) İşyerince düzenlenmiş ücretin temlik edilmeyeceğine dair taahhütname yi personele imzalatınız.

7.  İşyeri aracı zimmetlenen ve/veya şirket aracı kullanıcısı ise işyeri araç kullanım talimatı nı personele imzalatınız.

8.  Personelin görevi ile ilgili görev tanımı nı personele imzalatınız. İmzalatmak istediğiniz diğer yönetmelikleri ve oluşturacağınız görev tanımı için örneklerden yararlanınız.

9. Sözleşmenin imzalanmasından sonra işyerince düzenlenen SGK işe giriş bildirgesi düzenleyerek ve personel fiilen işe başlamadan önceki bir tarihte SGK’ya bildirim yapınız.

10.  İş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesini sağlayınız ve eğitim evrakı nı imzalatınız.

Devir Teslim (Zimmet) İşlemleri Prosedürü

Uygulama Adımları:

1.  Zimmet formu düzenleyeceğiniz ve işçiye teslim ettiğiniz eşyanın kişisel kullanım için ve iş amaçlı olduğunu tespit ediniz. Örneğin, işyerinde bulunan çay bardakları bu bardakları kullanarak  çay içen çalışanlara zimmetlenemez. Ancak, çalışana iş için verilen masa, bilgisayar, hesap makinası, önlük çalışana zimmetlenebilir. Sarf malzemeleri de doğru kullanım ve kullanım takibi açısından zimmetlenebilir, gerektiğinde tüketilmeden geri istenebilir.

2.  Zimmet konusu eşyaları tespit ettikten sonra eksiksiz bir şekilde zimmet formuna yazınız.

3.  Zimmet konusu eşyadan birden fazla kişi yararlanmakta ise, zimmetleme işleminden tüm ilgili çalışanların haberdar olmasına dikkat ediniz ve ortak kullanım bilgisini veriniz. Örneğin bir otomobil, üç kişiye işyeri servisi için zimmetlenir ise ilgili üç kişinin de durumdan ve birbirlerinden haberdar olması gerekir.

4.  Şahsen zimmetlenen eşyanın maddi değerinin yüksek olması gerekmez, eşya değersiz de olsa gereği kadar veriniz, bunun geri istenebileceği, özenle korunması kullanımına ilişkin hususlar çalışana bildirilmelidir. Örneğin çalışana deneme süresi içinde 10 adet kurşun kalem teslim etmiş iseniz ve çalışan daha ikinci hafta içinde yetersiz, uyumsuz bulunmuş ise ve çalışana verdiğiniz on adet kurşun kalem de çalışan tarafından bir şekilde iade edilemiyor ise, bunun nedeni çalışanın bu kalemleri değersiz gördüğü için eve götürmesi çocukların vermesi, iade edeceğini düşünmemiş olması olabilir. Bu durumda çalışandan kalemlerin bedelini kesmeye kalkmak veya hakkında aşırıya kaçıp suç duyurusu vs yapmak, bu işlemin doğasına aykırı ve aslında uygulama hatasıyla sizin sebebiyet verdiğiniz bir durum olacaktır. Çalışanın sizin tüm düşündüğünüz detayları düşünemeyebileceğini veya kötüniyetli de olabileceğini unutmayınız ve standart, sapmayan, tartışmasız uygulamalar yaratmaya çalışmalısınız.

5.  Zimmet formuna çalışanın imzası alınmalı, hatta teslim tanık yanında yapılmalı, form bir tanık huzurunda imzalatılmalıdır. (Ref.Devir Teslim Zimmet Formları)

İLGİLİ MEVZUAT


Mevzuat 

1- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

2- 4857 Sayılı İş Kanunu

3- 06.04.2004 Tarihli İş Kanuna İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği


1- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu :

Sigortalı bildirimi ve tescili

Madde 8 - (DEĞİŞİK FIKRA RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/6)
İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;

a) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün,

b) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,

c) Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde,

Kuruma verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.

Sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sigortalı olarak çalışmaya başladıklarını Kuruma bildirirler. Ancak, sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı aleyhine delil teşkil etmez.

(DEĞİŞİK FIKRA RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/6)
(DEĞİŞİK İBARE RGT: 25.02.2011 RG NO: 27857 MÜKERRER KANUN NO: 6111/27) (GEÇER. TAR.: 01.10.2008) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendinde bulunanlar hariç olmak üzere diğer alt bentleri kapsamında sigortalı sayılan kişilerden köy ve mahalle muhtarları için seçildiklerine ilişkin mazbatalarını ilgili seçim kurulundan aldıkları tarihten, sigortalılıkları vergi mükellefiyetlerinin başladığı tarihten başlayan sigortalılar için vergi mükellefiyeti işleminin tesis tarihinden itibaren iki ayı geçmemek üzere ilgili vergi dairesince vergi mükellefinin işe başlama işlemlerinin tekemmül ettirildiği tarihten ve diğerleri için 7 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıcından; (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için ise kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıt tarihinden itibaren kendi mevzuatına göre kayıt veya tescili yapan ilgili kurum, kuruluş ve birlikler, vergi daireleri ve (DEĞİŞİK İBARE RGT: 25.02.2011 RG NO: 27857 MÜKERRER KANUN NO: 6111/27) (GEÇER. TAR.: 01.10.2008) Esnaf ve Sanatkâr Sicil Müdürlüğü sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleyerek Kuruma vermekle yükümlüdür. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde sayılanların bildirimleri en geç 15 gün, (4) numaralı alt bendinde sayılanların bildirimleri ise en geç bir ay içinde yapılır. Ayrıca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendinde sayılanların kendileri tarafından da sigortalılık bildirimleri yapılabilir. 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilenlerin ise çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde tescil eden kuruluş tarafından Kuruma bildirilmesi zorunludur. Kurum bu bildirimlerden itibaren bir ay içinde tescili yapılan kişilere, sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin başladığını bildirir.

(MÜLGA FIKRA RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/6)

(DEĞİŞİK FIKRA RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/6)
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri çalıştıracak işverenler, bu kapsamda ilk defa veya tekrar çalıştırmaya başlattıkları kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıcından itibaren, onbeş gün içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdürler. Aynı kamu idaresinin farklı birimleri arasındaki naklen tayin ve görevlendirmelerde bildirim yapılmaz.

(MÜLGA FIKRA RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/6)

Kamu idareleri ile bankalar, Kurumca sağlanacak elektronik altyapıdan yararlanmak suretiyle, Kurumca belirlenecek işlemlerde, işlem yaptığı kişilerin sigortalılık bakımından tescilli olup olmadığını kontrol etmek ve sigortasız olduğunu tespit ettiği kişileri, Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.

Bu maddenin ikinci ve beşinci fıkraları hariç olmak üzere, diğer fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen ilgililer hakkında, 102 nci madde hükümlerine göre idari para cezası uygulanır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin şekli ve içeriği, bildirgenin verilme yöntemleri ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

2- 4857 Sayılı İş Kanunu :

Kısmî süreli ve tam süreli iş sözleşmesi

Madde 13 - İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir.

Kısmî süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. Kısmî süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.

Emsal işçi, işyerinde aynı veya benzeri işte tam süreli çalıştırılan işçidir. İşyerinde böyle bir işçi bulunmadığı takdirde, o işkolunda şartlara uygun işyerinde aynı veya benzer işi üstlenen tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçi esas alınır.

İşyerinde çalışan işçilerin, niteliklerine uygun açık yer bulunduğunda kısmî süreliden tam süreliye veya tam süreliden kısmî süreliye geçirilme istekleri işverence dikkate alınır ve boş yerler zamanında duyurulur.

(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/21 md.) Bu kanunun 74 üncü maddesinde öngörülen izinlerin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar bu maddeye göre ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işveren tarafından karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılmaz. Bu fıkra kapsamında kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir. Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam zamanlı çalışmaya başlaması durumunda yerine işe alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer. Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirir. Ebeveynlerden birinin çalışmaması hâlinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanır.

(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/21 md.) Beşinci fıkra kapsamında hangi sektör veya işlerde kısmi çalışma yapılabileceği ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi

Madde 22 - İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir.

Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.

Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri

Madde 53 - İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,

Az olamaz. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/5 md.)  Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.

Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

Analık halinde çalışma ve süt izni 

Madde 74 - Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/76 md.) Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır. (Ek cümleler: 29/1/2016-6663/22 md.) Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılır.

(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.

Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.

Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.

Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.

İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. (Ek cümle: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kulllanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu madde hükümleri iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçi için uygulanır.

İşçi özlük dosyası 

Madde 75 - İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır.

İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.

İşin düzenlenmesine ilişkin hükümlere aykırılık

Madde 104 - Bu Kanunun 63 üncü maddesinde ve bu maddede belirtilen yönetmelikte belirlenen çalışma sürelerine aykırı olarak işçilerini çalıştıran veya 68 inci maddesindeki ara dinlenmelerini bu maddeye göre uygulamayan veya işçileri 69 uncu maddesine aykırı olarak geceleri yedibuçuk saatten fazla çalıştıran; gece ve gündüz postalarını değiştirmeyen, 71 inci maddesi hükmüne ve bu maddenin son fıkrasında anılan yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden, 72 nci maddesi hükümlerine aykırı olarak bu maddede belirtilen yerlerde onsekiz yaşını doldurmamış erkek çocukları ve gençleri ve her yaştaki kadınları çalıştıran, 73 üncü maddesine aykırı olarak çocuk ve genç işçileri gece çalıştıran veya aynı maddede anılan yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden 74 üncü maddesindeki hükme aykırı olarak doğumdan önceki ve sonraki sürelerde gebe veya doğum yapmış kadınları çalıştıran veya ücretsiz izin vermeyen, 75 inci maddesindeki işçi özlük dosyalarını düzenlemeyen, 76 ncı maddesinde belirtilen yönetmelik hükümlerine uymayan işveren veya işveren vekiline binikiyüz Türk Lirası idari para cezası verilir. 

64 üncü (…)  maddede öngörülen hükümlere aykırı davranan işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için ikiyüzyirmi Türk Lirası idari para cezası verilir.

Yazılı bildirim

Madde 109 - Bu Kanunda öngörülen bildirimlerin ilgiliye yazılı olarak ve imza karşılığında yapılması gerekir. Bildirim yapılan kişi bunu imzalamazsa, durum o yerde tutanakla tespit edilir. Ancak, 7201 sayılı Kanun kapsamına giren tebligat anılan Kanun hükümlerine göre yapılır.

3- 06.04.2004 Tarihli İş Kanuna İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği

Kısmi Süreli Çalışma

Madde 6 —İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır.



İndirilebilir Evraklara Göz Atın

Belirli Süreli İş Sözleşmesi

E-STORE

Belirli Süreli İş Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi

E-STORE

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Çağrı Üzerine Çalışma İş Sözleşmesi

E-STORE

Çağrı Üzerine Çalışma İş Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Çıraklık Sözleşmesi

E-STORE

Çıraklık Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Kısmi Zamanlı (Part-Time) İş Sözleşmesi

E-STORE

Kısmi Zamanlı (Part-Time) İş Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Stajyer Sözleşmesi

E-STORE

Stajyer Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Süreksiz İş Sözleşmesi

E-STORE

Süreksiz İş Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE

Yabancı Çalışan İş Sözleşmesi

E-STORE

Yabancı Çalışan İş Sözleşmesi FORMUNU İNDİR

E-STORE