İşletmesel Kararları Alma Prosedürü
İşletmesel Karar Nedir?
İşletmesel kararlar çoğu kez bir prosedürün bir parçasıdır. Bu nedenle ilgili prosedürde hangi aşamada karar almanız gerektiğine dikkat ediniz. Zamanlama konusunda yapılan hata özünde haklı olunan bir işlemde şeklen uyarsızlık ve çelişki yaratacağı için işletme/işveren aleyhine yorumlanabilir.
İşletmesel kararları doğru organın alıp almaması çoğu kez çok önem arzeden bir durum olmayabilir. Ancak bazı hallerde yetki gasbı söz konusu ise bu durumda yine geçersizlik iddiası ile karşılaşılabileceğini unutmayınız. Örneğin şirketin tasfiyesine karar verecek olan organ genel kuruldur. Genel kurul olmadan tasfiye kararını yönetim kurulu ya da müdürler kurulu alamaz. Bu kurullar sadece tasfiyeye hazırlık mahiyetinde işlemler yapabilir. Ancak, işletmenin kapatılması hazırlık mahiyetinde bir işlem değildir, genel kurulun bu konuda ya açıkça talimat vermiş olması veya bu konuda gereken hazırlıkların yapılması hakkında en azından genel bir karar alınmış olmasında fayda olacaktır.
İşletmesel kararların alınmasının ardından gerekli olan zamanda ilgililerine bildirimleri gerçekleştirilmelidir. Duyurulmayan, bilgi verilmeyen işletmesel kararın sonradan alındığı, aslında böyle bir karar alınmadan işlem yapıldığı iddia edilebilir. İşletmesel kararın varlığından en azından bu karara dayalı olarak yapılan bireysel işlemde bahsedilmesi yerinde olacaktır.
Bazı kararlarda önemli olan işletmesel kararın haklılığı ya da içeriğinin doğruluğu değil, şeklen o kararın varlığıdır. İşletmesel kararın doğruluğunun denetlenmesi konusunda ise farklı uygulama ve görüşler mevcuttur.
İşletmesel Kararları Alma İşlemleri Nasıl Yapılır?
İşletmesel karar;
tarafından alınan ve iş hukuku bakımından personel ile ilgili olarak yapılacak(yapılması gereken) herhangi bir işlemden evvel ve durumun gereğine uygun bir süre evvel alınmış şirket organı kararıdır. Örneğin işletmesel gereklilik sebebiyle fesih yapılabilmesi bakımından işletmesel kararın bulunması kural olarak şarttır. Bu karar alınmadan yapılan işletmesel gereklilikler ile ilgili fesihlerde önemli bir usul sorunu bulunur. |
İşletmesel karar almak için aşağıdaki adımlar izlenir.
Uygulama Adımları:
1. Kararı hangi amaçla alacağınızı tespit ediniz. Örneğin fesih için mi kullanılacaktır? Personelden muvafakatname almak için mi kullanılacaktır, toplu fesih için mi kullanılacaktır?... gibi.
2. Tek kişilik organlarda (tek kişi müdür, tek kişi yönetim kurulu) çağrı yapılmadan organ kararı almak mümkündür. Ancak, kurul olarak çalışan organlarda çağrı usulü dahil kurulun toplanması ve karar alması için gerekli yeter sayıların olup olmadığı kararın geçerlik şartı olabileceğinden, gerek toplanma gerek ise karar yeter sayılarının bulunup bulunmadığını kontrol ediniz. Toplanma ve karar yeter sayıları Türk Ticaret Kanunu ve Şirket ana sözleşmelerinde belirlenmiş olan kurallara göre tespit edilmektedir.
3. Alınacak kararın tarihini, sayısını, toplantıya katılan kişilerin isimlerini, karar konusunu açıkça belirtiniz, kararı okuyacak ve değerlendirecek üçüncü kişiler bakımından kararda herhangi bir tereddüt, tartışmalı husus bulunmayacak açıklıkta bir yazım tarzı benimsenmesine önem veriniz. Alınan kararın kararı kabul edenler tarafından eksiksiz olarak imzalanmasına dikkat ediniz.
4. Karar sonucunun açık olmasına, çelişkili ifadeler bulunmamasına, sürelerin, sayıların açıkça belirlenmesine uygulayıcıya (ilgili birim amirleri, müdürleri) fazla insiyatif bırakılmamasına ve ilgili birime bu konuda talimat verilmesine dikkat ediniz. Zira karar alınmasının amacı bu konuda şirket yetkili organının haberdar olması, kararın şirketi bağlayıcı ve hukuki sorumluluğu bulunan yönetimin ve gereken hallerde ortakların haberdar olması ve nihai insiyatifleri şirketin en üst düzeyde kullanmasının sağlanması olduğundan önemli konuların kararda mutlaka bulunmasına dikkat ediniz. Örneğin toplu fesih için feshin en erken uygulanacağı tarih, fesih uygulanacak personel/akit sayısı(oranı), feshin gerekçesi(yasal sebebi) gibi konularda işletmesel kararda açıklık olmalıdır.
5. Uygulayıcı birime karardaki önemli konuların uygulanması ile ilgili yan konularda bırakılan insiyatifin çerçevesini açıkça belirtiniz. Örneğin üç ay içinde en fazla %10 oranında iş akdinin, …. bölümlerinden tespit edilecek kişilerden gereken sayıda kişi bakımından uygulanması. Bu örnekte fesih uygulanacak sayı, ... bölümlerindeki toplam işçi sayısının %10 u ile sınırlanmış olmaktadır.
6. Kararın uygulanması bakımından başkaca bir uygulanması gerekli prosedür olup olmadığına göre devam niteliğindeki işlemler hakkında uygulayıcı birime talimat veriniz. Örneğin kararın tescil ve ilanına, karar gereği çalışan muvafakatlarının alınarak kurulumuzun bilgilendirilmesine, kararın Bölge Çalışma Müdürlüğüne diğer evrak ikmal edilerek sunulmasına gibi. Bu hususlar uygulayıcı bakımından kararın doğru uygulanması bakımından bir yönerge anlamını taşımaktadır ve uygulamada eksik bırakılmaması için bir güvencedir..
7. Kararın uygulanıp uygulanmadığı ile sonuçlarını belli aralıklar ile kontrol edip, kararı alan birime konuyla ilgili mümkünse yazılı bilgi veriniz.