Doğum Öncesi İzinler
Doğum Öncesi İzin Uygulamasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
4857 Sayılı Kanunun 74.ncü maddesi gereğince, kadın personele doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre daha eklenir.
Kadın personel, sağlık durumu uygun ve istekli olduğu takdirde, doktorunun onaylaması halinde, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, doğum sonrası kullanılacak 8 haftalık izin süresine, kullanmadığı 5 hafta eklenerek 13 hafta olarak kullanır.
Doğumuna 8 hafta kalan personel, mevzuat gereğince yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucusuna başvurarak geçici iş göremezlik raporu alır. Bu belgenin aslı personel tarafından saklanır, bir kopyası işyerine verilir.
Doğum sonrası, bebeğin doğum raporu belge asılları ile doğum sonrasına ilişkin işlemler tamamlanarak belge asılları işyerine bırakılır.
Periyodik Sağlık Kontrolleri İzni Prosedürü
Açıklama ve Uyarılar
Periyodik sağlık izinlerini vermek zorunludur. Çalışan bakımından bu izinler bir haktır ve çalışılmış gibi sayılan hallere dahildir. İşveren çok acil ve gecikmesinde zarar olan iş programları dışında bu izni çalışana doktor raporuna uygun olarak kullandırmakla zorunlu ve sorumludur.
Doğum Öncesi İzin Uygulaması Nasıl Olur?
Kadın çalışanın doğuma bağlı tüm izin haklarını kullanmasında aşağıdaki prosedür Eczacı tarafından uygulanmaktadır.
Kadın çalışanın 4857 sayılı kanunun 74. maddesine uygun olarak; doğum izni hakkını kullanmak istediğini doğum izni talebi yle Eczacıya bildirmesi ile prosedür başlar.
Prosedür Adımları:
1. Doğum izni alacak olan Kadın çalışanın (32 haftalık gebe) periyodik muayenesini yaptırdığı doktordan doğuma 8 hafta kaldığına dair bir belge ile Devlet Hastanesi veya SGK ile sözleşmesi olan bir Hastaneye başvurarak kadın doğum uzmanından doğum öncesi istirahate ayrılacağına dair rapor alır.
2. Kadın çalışan isterse hekim raporu ile 37. haftaya kadar çalışabilir raporu alıp, 37. haftaya kadar işyerinde çalışabilir, bu durumda kullanmadığı doğum öncesi 5 haftalık izin süresi doğum sonrası iznine ilave edilir.
3. Doktor, gebe personele doğum öncesi raporunu matbu olarak verir. Bu raporda istirahat başlangıç tarihi yazılıdır ancak bebeğin doğum tarihi ve raporun sonlanacağı tarih henüz netleşmediği için bu kısımlar boştur. İşçi bu raporu işverenine vermelidir. Ancak raporun matbu olarak verilmemesi de mümkündür. Bu durumda sağlık kuruluşunun SGK sistemine online olarak girilen bildirimi dikkate alınır. Online olarak giriş yapıldığında işverenin SGK’ da kayıtlı e-mail adresine sağlık kuruluşunun raporu sisteme girdiğine ve işverenin onaylaması için beklediğine dair bilgilendirme maili gelmektedir. Raporun bitiş tarihini takip eden ayın 23’üne kadar işveren bu raporun onayını SGK sistemi üzerinden vermelidir. Raporun matbu olarak verilmesi veya SGK elektronik sistemine düşmemesi halinde yazı ile istenilmesine rağmen raporun ibraz edilmemesi halinde Savunma Prosedürü işletilir.
4. Doğum öncesi istirahate başladıktan 8 hafta sonra doğum gerçekleşmez ise, çalışan tekrar doktora başvurarak istirahatini uzatır.
5. Çalışanın; ikinci raporu için de üçüncü maddedeki süreç işletilir.
6. Raporun matbu olarak verilmesi ve SGK elektronik sistemine işlenmemiş olması halinde tüm bu işlemlerin aylık bildirgeler ekinde online sistem üzerinden SGK'ye bildirilmesi gereklidir.
Periyodik Sağlık Kontrolleri İzni Prosedürü
Periyodik sağlık kontrolleri izni bir ücretli izindir. Gebe çalışanın doktor raporuna göre kontrol gereken zamanlarda rutin kontrol kapsamında bu izne hakkı vardır.
Prosedür Adımları:
1. Çalışanın sağlık izni talebini alınız. (gebelik periodik kontrol izni talebi)
2. Bir sonraki kontrolü bilmek bakımından doktor muayenesine ilişkin belgeyi talep ediniz.
3. Çalışandan sağlık raporu isteyerek belgeyi görmesini sağlayınız.
4. Önemli hususlar var ise çalışandan sağlık raporu isteyerek özlük dosyasına takınız.
Doğum Öncesi İzin Prosedürü
Mevzuat
Analık halinde çalışma ve süt izni
Madde 74 - Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/76 md.) Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır. (Ek cümleler: 29/1/2016-6663/22 md.) Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılır.
(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.
Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.
İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. (Ek cümle: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kulllanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu madde hükümleri iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçi için uygulanır.