Mazeret İzni Prosedürü

Mazeret İzni Nedir?

 İşçilerin, kendi özel yaşamlarını ilgilendiren nedenlerle, işe gelememeleri, gelmelerinin beklenmemesi  durumunda  kullanılan izinlere “mazeret izni” denilmektedir. 

Evlenme izni de bir mazeret izni olmakla birlikte ayrı bir başlık altında incelenmiştir. 

İşçilerin (ücretli ve çalışılmış gibi sayılan haller içinde yer alan) mazeret izni kullanabilmeleri için, söz konusu mazeretlerinin yasal  bir gerekçesinin olması zorunludur. 

Mazeret izni, sadece  yasayla düzenlenen bir izin hakkı olmayıp, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmelerinde de ayrıca mazeret  halleri düzenlenebilir. 

Yasada düzenlenen; 

• Çalışanların evlenmeleri,
• Evlat Edinmeleri,
• Ana veya babalarının, eşlerinin, kardeşlerinin veya çocuklarının ölümü durumunda üç gün, 
• Erkek çalışana eşinin doğum yapması halinde beş gün,
• İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar,  izin verilmesi zorunluluğu vurgulanmaktadır.

İşçilere, sayılan durumlardan herhangi birinin ortaya çıkması sonucunda verilmesi gereken bu izinler nedeniyle ücretlerinden bir kesinti yapılamaz.

İş hukuku uygulamaları bakımından, işçilere verilen bu izin süreleri çalışılmış gibi kabul edilmekte, ücret hesaplamaları sırasında bu süreler, normal çalışma süresi gibi dikkate alınmaktadır.

Çalışanların yasada sayılan  bu nedenlerden başka herhangi bir mazeret izni hakkı oluşabilmesi için, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmelerinde uygulanacak mazeret izinlerine ilişkin hüküm bulunması gerekmektedir. Bu tür  düzenlemelerin yapılmış olması halinde, bu düzenlemeler kapsamındaki mazeret izinleri çalışanlar için, bir hak anlamını taşıyacak, yine bu hakkın kullanılması nedeniyle ücretlerinde herhangi bir kesinti yapılamayacaktır.

Yasal düzenlemelerle hüküm altına alınmamış, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmelerinde yer verilmeyen hallerde , mazeret izni kullanılması işverenlerin onayı ile mümkün olabilecektir. Bu tür mazeret izinleri konusunda, işçinin izin talebinin kabul edilip edilmeyeceği, verilen bu izin sürelerinin ücretlerinin ödenip ödenmeyeceği, tümüyle işverenlerin takdirinde olacaktır. Ancak, hakkın kötüye kullanılması yasağı ve iyi niyet kuralları çerçevesinde işverenden beklenen ücret ödemese dahi, aksi yönde davranılmasını gerektiren  ve zorlayıcı bir neden yok ise bu iznin çalışana verilmesidir. 

İşverene haber verilmeyen mazeretler nedeniyle işe gelmeme bir devamsızlık sayılır. Mazeret ve haklılığı işverene kanıtlanmadığı sürece disiplin uygulamaları ve hatta feshe kadar uzanan yaptırımlara neden olabilir.