İşveren Talebi ile Toplu Ücretsiz İzin Prosedürü

İşverenin Talebi İle Toplu Ücretsiz İzin Nedir?

Ekonomik sorunları olan aldıkları diğer önlemler yeterli olmadığı zaman , krizi aşmak için ya çekirdek kadrosu dışındaki personeli işten çıkararak ya da personele sırayla ücretsiz izin kullandırabilmektedir.

Toplu ücretsiz izin kullandırma bazı hallerde de yine ekonomik nedenli olarak  ancak örneğin işyerinin taşınması,işyerinin geçici olarak kapatılması gibi hallerde de önerilebilir. Bu haller normal koşullarda işveren açısından ücretsiz izin vermek bakımından yasada düzenlenmiş ve işverenin hakkı olan, tek taraflı olarak karar verebileceği haller de değildir. 

İş Kanununda Ücretsiz izinle ilgili herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak,  bazı hükümlerde bireysel ücretli izin gerekçelerinden ve uygulamalarından  bahsedebilmektedir. 

Örneğin, 4857 sayılı İş Kanununun 56. maddesinde, yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren tarafından dört güne kadar ücretsiz izin verilmesi zorunlu kılınmıştır. Yine 74. maddedeki doğum sonrası ücretsiz analık izni kullanımı da bunlardan biridir. 

Bunun dışında işveren isteği ile ve bir neden varken ya da  olmaksızın kullandırılmak istenilen ücretsiz izinler ki zaman zaman bunlar iş akdinin  yani iş akdinden  kaynaklanan edimlerin askıya alınması olarak  kabul edilebilir, kanuni bir dayanağı olmayan sadece genel anlamda akdin iki tarafının akit devam ederken doğan bir duruma göre iradelerini beyan ederek  oluşturdukları bir uygulamadır. Uygulama tarafların iradesini yansıttığı sürece yasal olmamakla birlikte akdidir ve geçerlidir, hukuka uygundur. 

İşçi ve işveren arasında yapılan hizmet akdinde veya işyerinde yapılan toplu iş sözleşmesinde ücretsiz izinle ilgili bir düzenleme yapılmış ise bu düzenlemeye uygun olarak ücretsiz izin hakkı kullanılabilecektir. 

İşverenlerin, işçinin isteği dışında ve tek taraflı olarak (hangi nedenle olursa olsun) ücretsiz izin kullandırması mümkün değildir. İşverenlerin, işçiyi isteği dışında ücretsiz izne göndermesinin iki sonucu doğacaktır;

Ya işçi işverenin bu isteğini kabul ederek ücretsiz izin kullanacak ve bu sürenin bitmesi halinde tekrar işyerinde çalışmaya devam edecektir.

Ya da, işçi ücretsiz izne çıkmayı kabul etmeyecektir. İşçilerin bir talebi olmaksızın, işveren tarafından tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarılması iş sözleşmesinin feshi anlamına geleceğinden ihbar ve kıdem tazminatı ödenmesi gerekecektir.

Bu nedenle işveren isteği ile ücretsiz izin kullandırmanın en önemli unsuru, işçinin serbest iradesi ile ücretsiz izne çıkmayı kabul  ettiğine  dair  yazılı muvafakatnamesidir.