Devamsızlık Süresinin İhbar Süresini Belli Bir Süre Aşmasına Bağlı Haklı Fesih (İş K 31)
Devamsızlık Süresinin İhbar Süresini Belli Bir Süre Aşmasına Bağlı Haklı Fesih (İş Kanunu md.31) Nedir?
Bu durum işveren bakımından (varsayımsal) bir fesih türüdür.
Şöyle ki; yalnızca İş Kanunun 31. maddesinde düzenlenen erkek işçinin muvazzaf askerlik dışındaki kısa dönem askerlik ve askerlik dışındaki silah altına alınmalar ile genel olarak çalışanların kanundan doğan bir çalışma yükümlülüğü nedeniyle işten ayrılmasının gerekmesi haline özgü bir fesih yapılmış sayılma sözkonusu olmaktadır. Varsayımsal sona ermeye örnek diğer halleri birleşme, bölünme ve tür değiştirmeye muvafakat etmeme halinde çalışanın itirazı halinde sona erme olarak hatırlayacaksınız. Yani bu hallerde bir fesih ya da sona erme iadesi yoktur, kanundan gelen bir varsayım vardır. Düzenlenen evrak bu hali tespit etmeye ve süreci devam ettirmeye matuf evraktır.
Esasen Kanundaki süreler dolmadan varsayımsal fesih gerçekleşmez, bu arada SGK' ya bildirim askıya alma şeklinde gerçekleştirilir/eksik gün bildirimi olablir. Askı süresi/bekleme süresi sonunda hala devamsızlık ve kanunda belirli hal devam ediyor ise bu kez (varsayımsal) fesih prosedürüne geçmek gerekmektedir.
Devamını GörDevamsızlık Süresinin İhbar Süresini Belli Bir Süre Aşmasına Bağlı Haklı Fesih (İş Kanunu md.31) Nasıl Yapılır?
Bu (varsayımsal) fesih türü yalnızca İş Kanunun 31. maddesinde düzenlenen erkek işçinin muvazzaf askerlik dışındaki kısa dönem askerlik ve askerlik dışındaki silah altına alınmalar ile genel olarak çalışanların kanundan doğan bir çalışma yükümlülüğü nedeniyle işten ayrılmasının gerekmesi haline özgü bir fesihtir. Esasen Kanundaki süreler dolmadan fesih gerçekleşmez, bu arada SGK' ya bildirim askıya alma şeklinde gerçekleştirilir. Askı süresi sonunda hala devamsızlık ve kanunda belirli hal devam ediyor ise bu kez fesih prosedürüne geçmek gerekmektedir.
İşçinin işyerinden kanunda sayılan nedenlerden biriyle ayrıldığını tespit ediniz ve süreci başlatınız.
Uygulama Adımları:
1. İşten ayrılma tarihinden 60 gün + her yıl için 2 gün ekleyerek bekleme süresini tespit ediniz ve takviminize bitiş tarihini işaretleyiniz.
2. Feshedilmiş sayılma bildirimini somut olaya özgü olarak oluşturunuz. (Ref. Devamsızlık Süresinin İhbar Süresini En Az Altı Hafta Aşması Fesih Örnek)
2.1. Feshedilmiş sayılma bildiriminin işveren veya vekili tarafından imzalarını tamamlayınız.
2.2. Çalışana fesih bildirimi tebliğ ediniz. (Ref. Tebligat Prosedürü)
3. Fesih bildirimini doğru olarak yaptıktan sonra aşağıdaki soruların cevaplarına göre bordrosunu hazırlayınız.
- Kıdem tazminatı dışında (zira kıdem tazminatı kesindir) ayrıca başkaca bir ad altında tazminat vermek istiyor musunuz? Cevabınız Evet ise bordroya ekleyiniz.
- Yıllık izinlerinin tümünü kullandı mı? Kullanmadı ise bakiye izin süresine göre ücretini hesaplayarak bordroya dahil ediniz.
- Ücret alacağı bakiyesi var mı? Var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
- Ulusal bayram, genel tatil, hafta tatili vs. çalışması var mı, var ise bakiye alacağı var mı? Bakiye alacağı var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
- Fazla mesai var mı? Yok mu? Var ise bakiye fazla mesai alacağı var mı? Var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
- İş akdi boyunca kendisine özlük hakkı adı altında ödenmiş ve kıstel esasla da olsa ödenmesi gereken bir tutar var mı? (ikramiye, prim vb)
- İşverenliğinize borcu olup olmadığını tespit ediniz.
- Üçüncü şahıslara olan borcu sebebiyle devam eden maaş haczi olup olmadığını tespit ediniz.
4. Bu soruların cevaplarını araştırarak özlük hakları ve kıdem tazminatı için bordroyu doğru olarak oluşturunuz. (Varsa) borçları için mahsup edilecek dolayısıyla çalışana ödenecek nihai tutarı hesaplayınız.
5. İbranameyi hazırlayınız ve çalışana işyerine gelmesiyle ilgili kısıtlılık dönemi biter bitmez imzalamasını hatırlatınız veya mümkün ise bulunduğu yere ulaşarak imzalatınız.(Ref. İş İlişkisi Sona Ererken İbra Alma prosedürü)
6. Çalışma belgesini hazırlayınız (Ref. Çalışma Belgesi Verme Prosedürü), çalışana veriniz.
7. 10 gün içinde SGK ‘ya bildirim yapınız. (Ref. İşten Ayrılma)
8. Hazırladığınız ve çalışana imzalattığınız veya çalışanın imzalamadığı evrak için hazırladığınız imzadan imtina tutanakları ile birlikte her türlü evrakın birer örneğini özlük dosyasında saklayınız.
Mevzuat
Askerlik ve kanundan doğan çalışma
Madde 31 - Muvazzaf askerlik ödevi dışında manevra veya herhangi bir sebeple silah altına alınan veyahut herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi yüzünden işinden ayrılan işçinin iş sözleşmesi işinden ayrıldığı günden başlayarak iki ay sonra işverence feshedilmiş sayılır.
İşçinin bu haktan faydalanabilmesi için o işte en az bir yıl çalışmış olması şarttır. Bir yıldan çok çalışmaya karşılık her fazla yıl için, ayrıca iki gün eklenir. Şu kadar ki bu sürenin tamamı doksan günü geçemez.
İş sözleşmesinin feshedilmiş sayılabilmesi için beklenilmesi gereken süre içinde işçinin ücreti işlemez. Ancak özel kanunların bu husustaki hükümleri saklıdır. Bu süre içinde iş sözleşmesinin Kanundan doğan başka bir sebebe dayanılarak işveren veya işçi tarafından feshedildiği öteki tarafa bildirilmiş olsa bile, fesih için Kanunun gösterdiği süre bu sürenin bitiminden sonra işlemeye başlar. Ancak iş sözleşmesi belirli süreli olarak yapılmış ve sözleşme yukarıda yazılı süre içinde kendiliğinden sona eriyorsa bu madde hükümleri uygulanmaz.
Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.