Serbest Zaman Kullanma Prosedürü
Serbest Zaman Kullanma Nedir?
- Fazla çalışmada bulunan çalışan isterse fazla çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 30 dakikayı, fazla sürelerle çalışmada bulunan çalışan ise fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 15 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
- Serbest Zaman Kulanımında ücretten kesinti yapılmaz. Çalışılmış gibi sayılan hallerdendir.
- Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma karşılğında serbest zaman kullanıldığı için bu fazla çalışmanın ve fazla sürelerle çalışmanın ücreti ödenmez. Yani hem serbest zaman kullandırılıp hem fazla mesai ücreti ödenmeyecektir.
- Bu izin çalışanın talebi halinde söz konusudur. Ancak çalışan talep ederse kullandırlacaktır. Dolayısıyla ispat bakımından çalışanın yazılı talebinin mutlaka alınması gerekir.
Serbest Zaman Kullanma Nasıl Yapılır?
(Bu prosedürü uygulamadan önce 45 saat üstü fazla çalışma prosedürü ve 45 saatin altında kalan fazla çalışma prosedürlerini kontrol ediniz.)
Benzer uygulamayı denkleştirme esasında da gerçekleştirebilirsiniz. (Ref. Çalışanın Talebi İle Ücretli İzin-Serbest Zaman Prosedürü, İşverenin Talebi İle Ücretli İzin-Serbest Zaman Prosedürü)
Uygulama Adımları:
1. Personel İşleri ile Görevli Birimce; imzalanarak gelen fazla çalışma listelerinde fazla çalışmaya veya fazla sürelerle çalışmaya katılan çalışanların serbest zaman kullanma talebi olup olmadığı, böyle bir talep mevcut ise serbest zamanı özel bir zaman aralığında kullanma talebi bulunup bulunmadığı kontrol edilir ve uygulama zamanının belirlenmesi için departman sorumlusuna gönderilir. Eğer çalışanın listede serbest zaman veya fazla çalışma/fazla sürelerle çalışmaya dair bir beyanı(imzası) yok ise ayrıca bu konuda serbest zaman kullanma talebi alınır. Aksi takdirde fazla çalışma/fazla sürelerle çalışma ücreti talep ettiği varsayılır.
2. Serbest zaman kullanma talebi olması halinde, departman sorumlusunca üretim planı/iş planı kontrol edilerek serbest zamanın kullanımı için uygun zaman belirlenir ve Personel İşleri ile görevli birime yazılı olarak bildirilir.
3. Serbest zamanın kullanıldığı ay sonunda puantaj cetveline ve ücret bordrosuna yansıtılarak SGK’ya bildirimi yapılır.
Mevzuat
Fazla çalışma ücreti
Madde 41 - Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.
63 üncü maddenin son fıkrasında yazılı sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı süreli işlerde ve 69 uncu maddede belirtilen gece çalışmasında fazla çalışma yapılamaz.
Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir.
Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/4 md.) Bu Kanunun 42 nci ve 43 üncü maddelerinde sayılan hâller dışında yer altında maden işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/4 md.) Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere, bu Kanunun 42 nci ve 43 üncü maddelerinde sayılan hâllerde haftalık otuz yedi buçuk saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenir. (1)(2)
Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmaların ne şekilde uygulanacağı çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
2- İş Kanuna İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği :
Serbest Zaman
Madde 6- Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi, isterse işverene yazılı olarak başvurmak koşuluyla, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
İşçi hak ettiği serbest zamanı, 6 ay zarfında işverene önceden yazılı olarak bildirmesi koşuluyla ve işverenin, işin veya işyerinin gereklerine uygun olarak belirlediği tarihten itibaren iş günleri içerisinde aralıksız ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.
İşçinin bu kanundan ve sözleşmelerden kaynaklanan tatil ve izin günlerinde serbest zaman kullandırılamaz.