İşveren Tarafından Sağlık Sebepleriyle Fesih (İş Kanunu 25/1)

Sağlık Sebebiyle İşveren Tarafından Fesih İşlemleri Nasıl Yapılır?

1. Çalışanın sağlık sebebiyle devamsızlığının 25/1-a fıkrasına giren nedenlerde ardı ardına üç iş günü veya bir ay içinde beş iş günü, 25/1-b cümle 2 ye giren hallerde ise  17 nci maddedeki bildirim süresini aştığı tanıklar huzurunda bir tutanak ile tespit edilir. Çalışanın gelmediği günler için tutanak tutulması gerektiği unutulmamalıdır. Tutanağın devamsızlık yapılan her gün tutulması gerekli değildir. Süregelen devamsızlığın son gününde veya hemen akabinde tüm devamsızlığı ve devamsızlık tarihi/ tarih aralıklarını kapsayan tutanak tutulabilir. (Ref. Tutanak düzenleme Prosedürü, örnekler, Devamsızlık Süresinin İhbar Süresini Aşması Tespit Tutanağı

2. Çalışanın tutulan devamsızlık tutanaklarına göre devamsızlığına ve hastalığına dair savunma vermeye davet edilmesi yargı içtihatlarına göre istenmektedir. Sağlık Sebepleriyle Fesihten önce savunmaya davet örneğini kullanarak işçiye usulüne uygun şekilde tebliğ ediniz ve savunmasını alınız. (Ref. Tebligat Yapma Prosedürü) Tedavisi mümkün olmayan hastalık veya işyerinde çalışmasında sakınca bulunan haller bakımından bir sağlık raporu gerekir. Sağlık raporunun işyeri hekimince de onaylanmış olması halinde bu durumu gösteren bir tutanak düzenleyiniz. 

Yapılan davete rağmen savunma vermekten imtina etmesi halinde ise Savunma Vermekten İmtina Prosedürünü işlettikten sonra diğer adımlara geçiniz. 

3. İş akdine son verilmesi kararı verilmesinin ardından  fesih bildirimi önceki adımlara ve fesih sebeplerine uyumlu olarak ve  somut olaya özgü olarak oluşturulur.  ( Örnekler )

    3.1.Fesih bildiriminin işveren veya vekili tarafından imzalanması  sağlanır. 

    3.2. Çalışana fesih bildirimi tebliğ edilir. (Ref. Tebligat Prosedürü) 

Eğer huzurda tebligat imkanı yok ise çalışana fesih nedeninin açık ve kesin olarak yazıldığı yazılı fesih bildiriminin noter kanalı ile gönderilmesi gereklidir. (Ref.  Noterden Tebliğ   Prosedürü) 

4. Fesih bildirimini doğru olarak yaptıktan sonra aşağıdaki soruların cevaplarına göre  bordrosunu  hazırlayınız.

• Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı dışında(zira bu iki kalemden kıdem tazminatı kesindir, ancak ihbar tazminatı fesih ihbarsız olduğu için ödenmez.) ayrıca başkaca bir ad altında tazminat vermek istiyor musunuz? Cevabınız Evet ise bordroya ekleyiniz.
• Yıllık izinlerinin tümünü kullandı mı? Kullanmadı ise bakiye izin süresine göre ücretini hesaplayarak bordroya dahil ediniz.
• Ücret alacağı bakiyesi var mı? Var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
• Ulusal bayram, genel tatil,hafta tatili vs. çalışması var mı, var ise bakiye alacağı var mı? Bakiye alacağı var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
• Fazla mesai var mı? Yok mu? Var ise bakiye fazla mesai alacağı var mı? Var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
• İş akdi boyunca kendisine özlük hakkı adı altında ödenmiş ve kıstel esasla da olsa ödenmesi gereken bir tutar var mı? (ikramiye, prim vb)
• İşverenliğinize borcu olup olmadığını tespit ediniz. 
• Üçüncü şahıslara olan borcu sebebiyle devam eden maaş haczi olup olmadığını tespit ediniz. 

5. Bu soruların cevaplarını araştırarak özlük hakları ve kıdem tazminatı (ve somut olaya göre gerekli ise ihbar tazminatı) için  bordroyu doğru olarak oluşturunuz. (Varsa) borçları için mahsup edilecek  dolayısıyla çalışana ödenecek nihai tutarı hesaplayınız. 

6. Çalışandan işe girişi sırasında zimmetlenen işyeri araç-gereçleri ve işyeri kimliğini geri alınız, devir teslimin yapıldığına dair tutanak imzalatınız. (Ref: Devir teslim prosedürü)

7. Çalışana hazırlamış olduğunuz bordro ve varsa ödeme planını imzalatınız. İmzalamaz ise imzadan imtina prosedürünü işletiniz. (Ref. İmzadan imtina prosedürü) Bordro ve ilgili evrakı  imzalamasa dahi hakkettiğini hesapladığınız ödemeleri usulünce gerçekleştiriniz. 

8. İbranameyi hazırlayınız ve çalışana 30 gün sonra gelip imzalamasını hatırlatınız. (Ref. İş İlişkisi Sona Ererken İbra Alma prosedürü)

9. Çalışma belgesini hazırlayınız (Ref. Çalışma Belgesi Verme Prosedürü) ,  çalışana veriniz.

10. İşten ayrılma tarihinden itibaren 10 gün içinde SGK ‘ya bildirim yapınız. (İşten Ayrılma)

11. Hazırladığınız ve çalışana imzalattığınız veya çalışanın imzalamadığı evrak için hazırladığınız imzadan imtina tutanakları ile birlikte her türlü evrakın birer örneğini özlük dosyasında saklayınız

Mevzuat 

1- 4857 Sayılı İş Kanunu :

İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı

          Madde 25 - Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: 

          I- Sağlık sebepleri:

          a) İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi. ⁽¹⁾

          b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.

          (a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.

          II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

          a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.

          b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.

          c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.

          d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.⁽²⁾

          e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.

          f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.

g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.

          h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

          ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

          III- Zorlayıcı sebepler:

          İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.

          IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması.

          İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.