İşyerinden Bağımsız İş Sözleşmesi Devri İşlemleri ve Prosedürü
İşyeri Devri Olmaksızın İş Sözleşmesinin Devri Nedir?
Bu sözleşme hazırlanırken şu hususlara dikkat edilir :
İşyeri ile birlikte iş sözleşmesinin devri sadece iş sözleşmesinin devrinden tamamen farklıdır. İşyerinin devri ile iş sözleşmesinin devri (yani işveren değişikliği) İş Kanununnu 6. maddesinde düzenlenmiştir. İşyeri değişmek suretiyle aynı işveren veya grup şirketine bağlı farklı bir işyerinde çalışmaya yönelik iş sözleşmesi devri ise 1475 sayılı kanunun 14. maddesindeki kıdemlerin birleşmesi halinde dahildir ve sadece iş sözleşmesi devrinden yine farklıdır.
Bu prosedür herhangi bir nedenle işyeri ve işveren değişecek şekilde sözleşmenin tamamen başka bir işveren ve başka bir işyerine devri halidir. Bir işveren yanında çalışan işçisini muvafakatını almak kaydıyla tamamen başka bir işverene iş sözleşmesi devri suretiyle devredebilir.
İş sözleşmesinin devri sözleşmesinin geçerli olması için devir sırasında çalışanın yazılı onayının alınması gerekmektedir. Yargıtay iş sözleşmesi kurulurken alınan muvafakat veya toplu iş sözleşmesinde yer alan hükümleri geçersiz saymaktadır.
Devreden işveren ile çalışan arasındaki iş sözleşmesi sona ermekte, iş sözleşmesi ile ilgili tüm hak ve yükümlülükler devralan işverene geçmektedir. Bu nedenle sözleşmeye, çalışanın devreden işverenini ibra ettiğine dair madde konulmasında fayda vardır.
Çalışan iş sözleşmesinin devralana devrinden sonra aynı sözleşmeyle devralana bağlı olarak çalışacaktır.
İş sözleşmesinin devri, fesih işlemi değildir. Ne var ki çalışılacak işyeri de işveren de değişmektedir. Bu nedenle işten çıkış ve yeni işveren bakımından da işe giriş bildirimi gerekir. Ayrıca, iş sözleşmesinin devri ile işçinin çalıştığı iş kolu değişiyor ise, toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili sendikanın belirlenmesi açısından işe giriş- çıkış bildiriminin Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilmesi uygun olacaktır.
Sözleşme içeriğine dönecek olur isek; eski işverenin sorumluluğu yasal düzenleme ve işin doğası gereğince hiçbir koşulda kalmadığından, aksi kararlaştırılmak isteniliyor ise bu durumda eski işverenin nelerden sorumlu olacağının devir sözleşmelerinde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
İşyeri Devri Olmaksızın İş Sözleşmesinin Devri İşlemleri Nasıl Yapılır?
İş sözleşmesinin devredileceği bilgisinin işyerinin personel işleri ile görevli birimine bildirilmesi ile prosedür başlar.
1. İş sözleşmesinin devri ve anlaşılan diğer hususları içeren sözleşme işyerinin personel işleri ile görevli birimince hazırlanır. ( İş sözleşmesinin devrine dair sözleşme)
2. İş sözleşmesini devreden işveren, devralacak işveren ve çalışan bir araya gelir. İş sözleşmesinin devri sırasında çalışanın yazılı rızasının alınması zorunludur. Yazılı rıza, iş sözleşmesinin devri sözleşmesine çalışanın imza atması ile mümkün olabileceği gibi, sözleşme imzalandıktan sonra çalışandan alınacak yazılı bir muvafakatname ile de mümkündür. (önerimiz sözleşmeyi çalışanın da imzalaması olacaktır.) İş sözleşmesinin devri sözleşmesi; devreden, devralan ve çalışan tarafından imzalanır ve birer nüshaları taraflara verilir, bir nüshası çalışanın özlük dosyasında saklanır.( İş sözleşmesinin devrine dair muvafakatname)
3. İş sözleşmesi işyerinden bağımsız bir şekilde devrediliyor ise, bu durumda devreden işverenin çalışana teslim ettiği her türlü iş malzemesi, araç, gereç, makine vb. gibi hususları gösteren tutanak düzenlenir. ( Ref: Devir Teslim (İade Amaçlı) Prosedürü)
4. İş sözleşmesi işyeri devri yapılmaksızın devredilen çalışan hakkında SGK ya ilgili bildirim yapılarak çalışanın çıkış işlemi yapılır.
5. Çalışandan ibraname alınması uygundur. (ref. İş akdi devam ederken alınacak ibraname prosedürü)
İş Sözleşmesinin Devredilmesinden Sonra Devreden İşverence İzlenecek Prosedür
1. İş sözleşmesi işyerinden bağımsız bir şekilde devrediliyor ise, bu durumda devralan işverenin eski işverenden özlük dosyasının tam bir örneğini almış olmasını öneririz. Devralan işverence ilk iş olarak çalışana özlük dosyasında bulunması gereken her türlü evrak ve gerekli sağlık muayeneleri tamamlatılır. (önceden mevcut evrakların kontrolü yapılır.)
2. Çalışana teslim ettiğiniz her türlü iş malzemesi, araç, gereç, makine vb. gibi hususları gösteren tutanak düzenlenir. ( Zimmet-devir teslim)
3. Çalışan ile iş sözleşmesi mevcut değil ise işyerinin personel işleri ile görevli birimince hazırlanarak çalışana imzalatılır.
4. Çalışana fazla çalışma yapacağına dair muvafakat ile telafi edici çalışma ve denkleştirme çalışmasına dair muvafakatler imzalattırılır.
5. Çalışana işyerinde yürürlükte bulunan yönetmelikler ve çalışanın görevi ile ilgili talimatlar imzalattırılır.
6. SGK bildirimi yapılır. (Bu bildirim mutlaka işe başlatma tarihinden önceki bir tarihte yapılacaktır.)
7. Çalışan işe başlatılır ve gereken bilgilendirme ve eğitim için ilgili bölüm sorumlusuna yönlendirilir, çalışanın her türlü oryantasyon eğitimi ve iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilir/verdirilir, eğitim evrakı imzalatılır ve özlük dosyasına takılır.
Mevzuat
1- 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu :
İşyerinin tamamının veya bir bölümün devri
Madde 428 İşyerinin tamamı veya bir bölümü hukuki bir işlemle başkasına devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan hizmet sözleşmeleri, bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.
İşçinin hizmet süresine bağlı hakları bakımından, onun devreden işveren yanında işe başladığı tarih esas alınır.
Yukarıdaki hükümlere göre devir hâlinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan, devreden ve devralan işveren müteselsilen sorumludurlar. Ancak, devreden işverenin bu yükümlülüklerden doğan sorumluluğu, devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.
Sözleşmenin Devri
MADDE 429- Hizmet sözleşmesi, ancak işçinin yazılı rızası alınmak suretiyle, sürekli olarak başka bir işverene devredilebilir.
Devir işlemiyle, devralan, bütün hak ve borçları ile birlikte, hizmet sözleşmesinin işveren tarafı olur. Bu durumda, işçinin, hizmet süresine bağlı hakları bakımından, devreden işveren yanında işe başladığı tarih esas alınır.