İstifa Sayılan Haller

İstifa Sayılan Hallerde İş Akdinin Sona Ermesi İşlemleri Nasıl Yapılır?

Bu durumda çalışan genellikle yazılı olarak istifa etmemektedir, haklı fesih nedeni olarak gördüğü şekilde ya da kıdem alabileceğini düşündüğü şekilde bir fesih dilekçesi yazmakta ve işverene vermektedir. Bazen de hiç bir bildirim  vermeden,  bir şekilde işyerini terketmekte veya sözlü olarak işten istifa ettiğini belirtmektedir.

1. Çalışanın, istifa etmeksizin  (sözlü istifa veya işyerini terk) işyerinden ayrıldığını ve işini terk ettiğini veya haklı sebeple fesih hakkını kullandığını zannederek işten ayrılmasına rağmen aksinin geçerli olduğunu çalışan huzurda ise kendisine tanıklar huzurunda bildiriniz, işyerinde değil ise sadece durumu tanıklar ile tutanağa bağlayınız.(Ref. Tutanak düzenleme prosedürü)

2. Çalışana durumu özetleyen ve tutanak altına alındığını bildiren ve işine dönmediği veya yazılı istifa bildirimini vereceğiniz süre içinde işyerine ulaştırmadığı  veya işyerine gelerek haklı nedenle fesih işlemini usulünce gerçekleştirmediği veya dönüp işine çalışmadığı takdirde istifa etmiş sayılacağını, bu durumda ihbar süresine denk gelen ihbar tazminatını işverene ödemesi gerektiğini de hatırlatınız. Ayrıca, çalışana, istifası sebebiyle kıdem tazminatını hak etmeyeceğini de hatırlatınız. Tebligata istifa etmiş sayılmasını kabul etmesi halinde işyerine başvurup hak edişlerini alması gereğini de hatırlatınız. (ref. Tebligat yapma Prosedürü,  İstifa Sayılan Haller Örnekleri )

İstifa sayılan haller örnekler üzerinden açıklanacak olur ise;  işi terk, usulünce yazılı olarak yapılmamış istifa yanında, evlilik, emeklilik, askerlik, mobbing, eşitlik ilkesine aykırı davranışlara muhatap kalma gibi kıdem tazminatı alabilecek şekilde iş akdini sona erdirme hakkı olan çalışanların, aslında bu haklarını hatalı kullanmaları ve bunun farkında olmamaları halinde ortaya çıkar. Somut bir örnek üzerinden ilerleyecek olur isek; evlilik sebebiyle iş akdini  1(bir) yıl 2(iki) ay sonra fesheden bir kadın işçiye bu sürenin uygun olmadığı, aksi halde bu durumun ona kıdem tazminatı kazandırmayacağı bildirimi yapıldıktan sonra bu hal istifa olarak kabul edilebilir.  Zira çalışan iradesini bildirmiştir. Ancak bu irade hatalıdır, sakattır, bilgisizlik sebebiyle hatalı kullanılmaktadır. Normal koşullarda bu irade hatalı ve kıdeme hak kazandırmayan bir sonuç doğurduğu için çalışan bilgisizliği nedeniyle gösterdiği iradenin geçersizliğini bir yıl içinde ileri sürülebilir ve böylece işe geri dönmek isteyebilir. O halde hatalı hak kullanımını çalışana hatırlatmak  hatta bunu yazılı delil yaratarak yani tutanakla yapmak, yine de bu durumu bilerek fesih iradesine devam eder ise  kıdem tazminatı kazandıran sebebi olmadan iş akdini feshetmiş olacağı için bu durumu istifa saymak gerekecektir. Diğer haller yani askerlik ve emeklilik için de durum aynıdır. Dolayısıyla hatırlatma ve bildirim uygulamasını riski ortadan kaldıran faktör olarak görüp bu uygulamaları  layıkıyla yapmak gerekmektedir. 

3. Çalışana verdiğiniz süre dolduktan sonra eğer yazılı istifa dilekçesi ulaştırılmış ise veya sessiz kalınmış ise durumu istifa olarak değerlendiriniz.

4.  Tüm bunları tespit ettikten sonra; aşağıdaki soruların cevaplarına göre bordrosunu hazırlayınız.

• Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı dışında (zira bu iki kalemin ödenmesi söz konusu olmayacaktır) ayrıca başkaca bir ad altında tazminat vermek istiyor musunuz? Cevabınız Evet ise bordroya ekleyiniz.
• Yıllık izinlerinin tümünü kullandı mı? Kullanmadı ise bakiye izin süresine göre ücretini hesaplayarak bordroya dahil ediniz.
• Ücret alacağı bakiyesi var mı? Var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
• Ulusal bayram, genel tatil,hafta tatili vs. çalışması var mı, var ise bakiye alacağı var mı? Bakiye alacağı var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
• Fazla mesai var mı? Yok mu? Var ise bakiye fazla mesai alacağı var mı? Var ise tutarını bordroya dahil ediniz.
• İş akdi boyunca kendisine özlük hakkı adı altında ödenmiş ve kıstel esasla da olsa ödenmesi gereken bir tutar var mı? (ikramiye, prim vb)
• İşverenliğinize borcu olup olmadığını tespit ediniz. 
• Üçüncü şahıslara olan borcu sebebiyle devam eden maaş haczi olup olmadığını tespit ediniz. 

4. Bu soruların cevaplarını araştırarak özlük hakları için  bordroyu doğru olarak oluşturunuz. (Varsa) borçları için mahsup edilecek  dolayısıyla çalışana ödenecek nihai tutarı hesaplayınız. 

5. Çalışandan işe girişi sırasında zimmetlenen işyeri araç ve gereçleri ile işyeri kimliğini geri alınız, devir teslimin yapıldığına dair tutanak imzalatınız. (Ref: Devir teslim prosedürü)

6. Çalışana hazırlamış olduğunuz bordro ve varsa ödeme planını imzalatınız. İmzalamaz ise imzadan imtina prosedürünü işletiniz. (Ref.İmzadan imtina prosedürü ) Bordro ve ilgili evrakı  imzalamasa dahi hakettiğini hesapladığınız ödemeleri usulünce gerçekleştiriniz. 

7. İbranameyi hazırlayınız ve çalışana 30 gün sonra gelip imzalamasını hatırlatınız.(Ref. İş İlişkisi Sona Ererken İbra Alma prosedürü)

8. Çalışma belgesini hazırlayınz (Ref. Çalışma Belgesi Verme Prosedürü),  çalışana veriniz.

9. İşten ayrılma tarihinden itibaren 10 gün içinde SGK ‘ya bildirim yapınız. (Ref. İşten Ayrılma)

10. Hazırladığınız ve çalışana imzalattığınız veya çalışanın imzalamadığı evrak için hazırladığınız imzadan imtina tutanakları ile birlikte her türlü evrakın birer örneğini özlük dosyasında saklayınız.