Alt İşveren Çalışanından İbra Alma
Alt İşveren Çalışanından İbra Alma Nedir?
İşin devamı sırasında yapılan ibra gerektiren ödemeler ile ilgili alt işveren de ödemeyi yapmış olsa asıl işveren olarak Alt İşverenin çalışanından da ibra almakta fayda vardır. Örneğin bir iş kazası, alt işveren kadar asıl işvereni de ilgilendirir veya bir meslek hastalığında da aynı şey söz konusudur.
Alt işverenin ibra almış olması asıl işvereni %100 sorumluluktan kurtarmaz. Alt işveren ile asıl işveren pek çok konuda müteselsilen sorumlu iseler de, müteselsil sorumlulardan birinin ibra edilmiş olması diğerinin de %100 ibra edildiği anlamına gelmez.
Bu nedenle, ibra konusu olay bakımından ya alt işveren ile yapılan ibra sözleşmesine asıl işveren de dahil olmalı, ya da ayrıca bir ibrayı alt işverenin çalışanından almalıdır. İş akdi devam ederken çalışanın avukatının ibraya katılması faydalıdır.
İbrada mutlaka alt işveren işçisi olduğu, işverenin ise asıl işveren olduğu, ibra edilen sürenin sadece asıl işveren yanında çalışılan süre ve bu süre ile ilgili ibra yapıldığı hususları belirtilmelidir.
Alt İşveren Çalışanından İbra Nasıl Alınır?
İşin devamı sırasında yapılan ibra gerektiren ödemeler ile ilgili alt işveren de ödemeyi yapmış olsa da asıl işveren olarak Alt İşverenin çalışanından da ibra almakta fayda vardır. Ancak ibra sözleşmesine açıkça çalışanın alt işveren işçisi olduğu ve asıl işverenin ibra edildiğini belirtmek gerekir.
İş akdi devam ederken veya iş akdi sona ererken veya alt işveren ile asıl işveren ilişkisi sona ermiş ise alt işveren işçilerinden ibra almanızın faydalı olacağını hatırlayarak;
Prosedür Adımları:
1. İşin devamı sırasında, asıl işveren olsaydınız ibra alacağınız bir durum, olay meydana gelmiş ise ibra almanız gerektiğini kabul ediniz. Alt işveren çalışanı da olsa bir iş kazası ile ilgili olarak asıl işverenini (yani çalışan sizin alt işvereninizi ibra etmiş olsa bile) asıl işveren olarak %100 sorumluluktan kurtulmuş olmayabilirsiniz. O nedenle, alt işverenin işin devamı sırasında aldığı ibra metnine asıl işverenin de eklenmesini sağlamanız aynı fonksiyonu yerine getirecektir. (Ref. İşin Devamı Sırasında İbra Alma Prosedürü)
2. Eğer alt işverenden ayrı bir ibra sözleşmesi yapacak iseniz;
2.1. İbra hangi kalemleri, hangi olayı kapsamakta ise açıkça yazmasında fayda vardır. (Örnekler, İşin Devamı Sırasında Alt İşverenin Çalışanından Alınan İbra Örneği)
2. 2. İbra konusu hak ile siz veya alt işveren tarafından çalışana yapılan ödeme arasında büyük bir fark var ise bu durumda yapılan ödeme makbuz hükmündedir. Bu nedenle, yapılan ödeme ile ibra konusu hak arasında adil bir oran olup olmadığını kontrol ediniz.
2.3. Her halukarda çalışanın avukatının ibrayı imzalamasının daha sonra ek taleplerde bulunmasının önünü kesmenin en garanti yolu olduğunu hatırlayınız ve ibraya çalışan ve avukatının birlikte atmasını sağlayınız.
2.4. Alınan ibrayı konunun ilgili olduğu diğer evrak ile birlikte alt işveren işçisi özlük dosyasına kaldırınız.
3.İş Akdi Sona Ererken İbra alınacak ise ;
Alt işverenin çalışanı da olsa eğer çalışanın iş ilişkisinin sona erdiğini biliyorsanız ibra almanızda yarar görüyoruz. Ancak ibra sözleşmesine açıkça çalışanın alt işveren işçisi olduğu ve asıl işverenin ibra edildiğini belirtmek gerekir.
3.1. İş akdinin sona ermesinden itibaren bir ayın geçtiğini/ geçmediğini kontrol ediniz. (Akdin sona erme tarihi ile ibra arasında bir aylık süre yok ise ibra geçersizdir-yok hükmündedir.)
Bu şartı sağlamadan geçerli olabileceği tartışması gündeme gelebilecek bir ibra almanın tek yolu ibra metnini çalışanın avukatı huzurunda ve onun da imzasını alarak yapmaktır. Çalışan gerçekten ibra vermek istiyor ise kendisiyle birlikte avukatının imza atmasında bir sakınca görmeyecektir. İbranameye bir avukatın imza atması, bir aylık geçersizlik süresini bile bile bu imzanın atıldığı ve ayrıca sözleşme sonuçları yerine getirildiği takdirde, aksi hakkın kötüye kullanılması yasağı tartışmasını gündeme getirebilecektir. Ek olarak avukatın attığı imza, ibranın taşıyabileceği diğer riskleri de bertaraf edecektir. Ancak bu durum ibranamede her şey yazılabileceği, kabul edilebileceği anlamında da geniş yorumlanmamalıdır.
3.2. Yazılı olarak hazırladığınız ibra metninizde alt işveren ödemiş veya ödeyecek olsa da ibra edilecek alacak kalemlerinin(ad ve tutar) eksiksiz olarak belirlendiğini kontrol ediniz ve bunları tutar olarak bordro ile de karşılaştırınız.
3.3. İbra eden ve ibra edilenin bilgilerini tam olarak yazıldığını dikkatle kontrol ediniz. TCKN girmeyi ihmal etmeyiniz.
3.4. İbranamenin ilişkin olduğu alt işveren işçisi-asıl işveren ilişkisi başlangıcı ve sona erme tarihini girerek ibranamenin eşleştirilmesini ve bu tür hatalar sebebiyle geçersizliğinin ileri sürülmesi riskini bertaraf ediniz. Çelişkili ifadeler olup olmadığını dikkatle kontrol ediniz. Örneğin kıdem tazminatı almaya hak kazanmadan işten ayrılan bir kişiye kıdem tazminatımı aldım gibi bir ibare imzalatılmamalıdır. Ya da “işverenimi gayri kabili rücu ibra ederim” diyen bir çalışana ibranamenin altına “yasal haklarım saklıdır” gibi bir şerh yazdırılmamalıdır. Zira çelişen bu ifadeler ibranameyi tamamen geçersiz kılar, avukat huzurunda da imzalanmış olsa doğruluğu ve içeriği tartışmaya açılır.
Gerekli ise sosyal güvenlik primleri konusu da ibraya dahil olabilecektir. Eğer SGK ya bildirilmiş gün sayısında sorun var ise ibranamede “ SGK bildirimlerimi ve gün sayımı kontrol ettim” İbaresi mutlaka yer almalıdır.
İş arama izninin kullandırıldığı ibraya yazılabilir, uygulamada hiç rastlanılmamış olmakla birlikte, eğer bu izin kullanılmadan çalışılmış ise %50 zamlı ödeme talep edilmesi mümkündür. Dolayısıyla ibra metnine bu hakkın eksiksiz kullanıldığına dair ibare eklenmesi faydalıdır.
3.5. Çalışana, okudum, anladım ibarelerini el yazısı ile yazdırarak ad soyad ve imzasını alınız.
3.6. İbranın tamamen veya kısmen hükümsüz kalmaması bakımından ödemelerin banka yoluyla ve eksiksiz olarak yapıldığından emin olunuz.
3.7. İmza edilmiş olan ibranameyi özlük dosyasına kaldırınız.
Alt İşveren Çalışanından İbra Alma
Mevzuat
Ceza koşulu ve ibra
Madde 420- Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir.İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sonaermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür. Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur. İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri, destekten yoksun kalanlar ile işçinin diğer yakınlarının isteyebilecekleri dâhil, hizmet sözleşmesinden doğan bütün tazminat alacaklarına da uygulanır.